ΒΑΣΩ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ. «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ»

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Τοποθέτηση της κ. ΒΑΣΩΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ  Επικεφαλής Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλλιθέας Αττικής

Κύριε Πρόεδρε,
Κύριε Δήμαρχε, Κύριε Αντιπεριφεριάρχα Νοτίου Τομέα 
Κυρίες, κύριοι Συνάδελφοι,

Τα πολλά χρόνια που ασχολούμαι με την Τοπική Αυτοδιοίκηση με κάνουν καχύποπτη, με κάνουν να είμαι υποψιασμένη όταν κάτι έρχεται σαν εξαιρετικά επείγον.
Επείγον, γιατί ;;;

Έχουμε αργήσει τόσα χρόνια – ( το Ισραήλ που είχαμε επισκεφθεί το 1995 με άλλους Δήμους της Μεσογείου, είχε λύσει από τότε το πρόβλημα των στερεών αποβλήτων ) – και η ΠΕΔΑ στην επιτροπή περιβάλλοντος που συμμετέχουμε με τον Αντιδήμαρχο κ. Κωστάκη, μας κάλεσε τώρα επειγόντως, ένα απόγευμα για να ενημερωθούμε και να κάνουμε προτάσεις για την Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων. Γιατί αυτή η βιασύνη ??? 
Συνάδελφοι,
Η ιστορία των στερεών αποβλήτων είναι τόσο παλιά όσο και η ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας. Ορόσημο στην ιστορία της διαχείρισης στερών αποβλήτων είναι η ΚΝΩΣΟΣ, 3.000 π.χ., είχε κατασκευή « χώρων ταφής απορριμμάτων ».
Η οργανωμένη διαχείριση αποβλήτων είναι δείγμα πολιτισμού και ξεκίνησε στην Ελλάδα πριν 5.000 χρόνια, ακολούθησε η πρώτη ανακύκλωση ινών χαρτιού και ράκη παράγοντας το 1690 στη Φιλαδέλφεια Rottenhouse, Mill/χάρτι και το 1885, έγινε η 1η εγκατάσταση καύσης απορριμμάτων στις Η.Π.Α.
Σήμερα η διαχείριση των αποβλήτων έχει στόχο την πρόληψη δηλαδή την ελαχιστοποίηση των παραγομένων προϊόντων και την αξιοποίηση τους μέσω της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης των υλικών και την ανάκτηση ενέργειας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο το οικονομικό μέγεθος της βιομηχανίας διαχείρισης αποβλήτων είναι μεγάλο και δείχνει την σημασία της, είναι η 4η βιομηχανία, μετά τις βιομηχανίες όπλων, χημικών και φαρμάκων.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, για χρόνια είχε την διαχείριση των σκουπιδιών, ξεκίνησε να διαχειρίζεται τα σκουπίδια και τις ταφές των πολιτών και τα χρόνια που ακολούθησαν κυρίως μετά το 1981, μεγαλούργησε, ανέλαβε δράσεις κοινωνικές και πολιτιστικές, όμως έχει ακόμα πολύ δρόμο για να γίνει η Αυτοδιοίκηση της Ζωής μας, η Αυτοδιοίκηση των ονείρων μας.
Πρέπει να ομολογήσουμε όμως, ότι στην σύγχρονη διαχείριση των απορριμμάτων δεν τα πήγαμε και τόσο καλά. Δεν ανέλαβε τις πρωτοβουλίες που έπρεπε και μεταφέραμε το πρόβλημα ο ένας στον άλλο, όπως οι κάτοικοι τον κάδο σκουπιδιών.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα δρομολογούνται διαδικασίες λήψης σημαντικών αποφάσεων που θα καθορίσουν για τις επόμενες δεκαετίες τον στρατηγικό σχεδιασμό της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Συνάδελφοι,
Πολίτες, συλλογικοί φορείς και εργαζόμενοι στην αυτοδιοίκηση, ανησυχούν για τον Κοινωνικό χαρακτήρα του σχεδίου αυτού, ανησυχούν για το πόσο θα επιβαρυνθούν και τι κόστος θα προκύψει για τους Δήμους και τους Δημότες, ανησυχούν μήπως οι ωφελημένοι θα είναι τελικά μόνο οι ιδιώτες εργολάβοι.
Συνάδελφοι θα πρέπει να απαντήσουμε καθαρά, τα σκουπίδια είναι πλούτος ?
Ιστορικά, τα Αστικά Στερεά Απόβλητα (Α.Σ.Α.), αντιμετωπίστηκαν ως άχρηστα σκουπίδια ως πρόβλημα να απαλλαχτούμε από αυτά και γι΄ αυτό η αρχική αντιμετώπιση τους ήταν η ανεξέλεγκτη απόθεσή τους στις χωματερές ή στην καλύτερη περίπτωση σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ).
Εδώ και πολλές δεκαετίες αντιλήφθησαν οι άνθρωποι μετά από ποικίλες πρακτικές και εφαρμογές αλλά και επιστημονικές έρευνες σε όλο τον κόσμο ότι η μείωση και πρόληψη μέρους των Α.Σ.Α., είχε σαν αποτέλεσμα την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας η επαναχρησιμοποίηση τμημάτων των Α.Σ.Α. που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά από επισκευή – επεξεργασία ή ανακύκλωση άλλων τμημάτων (π. χ. χαρτί – γυαλί – αλουμίνιο – πλαστικό – μέταλλα κ.λ.π. ), η Κομποσιοποίηση η λιπασματοποίηση ακόμα η θερμική επεξεργασία τους μπορούν να οδηγήσουν στην παραγωγή νέων προϊόντων, άρα στην δημιουργία νέου πλούτου.
Οι Κοινωνικές Οικονομικές επιπτώσεις αλλά και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από την διαχείριση των Α.Σ.Α. με τον ΧΑΔΑ ή με τον ΧΥΤΑ, είναι πλέον εμφανείς.
Είναι απαραίτητο όσο ποτέ αλλά και εφικτό, η διαμόρφωση ενός ορθολογικού μοντέλου διαχείρισης αποβλήτων, με στόχο το μέγιστο κοινωνικό περιβαλλοντικό και οικονομικό όφελος που μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μια ενδύναμη πλουτοπαραγωγική πηγή.
Συνάδελφοι,
Πρέπει να συμφωνήσουμε ότι τα Α.Σ.Α. αποτελούν πλούτο που ανήκει στους πολίτες.
Πρέπει με πολύ προσοχή να εφαρμόσουμε τις αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας, αλλά και της ανταποδοτικότητας στους πολίτες.
Είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για μια οικονομική και φιλοπεριβαλλοντική διαχείριση προς όφελος των πολιτών και της κοινωνίας.
Αυτή η διαφορετική εναλλακτική προσέγγιση στην διαχείριση των απορριμμάτων ξεκινά με την μείωση – πρόληψη, συνεχίζει με την επαναχρησιμοποίηση και καταλήγει στην ανακύκλωση – κομποστοποίηση τους .
Έτσι μειώνεται σημαντικά το ποσοστό των υπολειμμάτων που διατίθενται είτε προς ΧΥΤΥ, είτε προς καύση με αποτέλεσμα να μην χρειάζονται τεράστιοι χώροι για τις διεργασίες αυτές.
Οι χώροι αυτοί όσο προσεκτικά και να κατασκευασθούν, προκαλούν ζημιά στο περιβάλλον, κοστίζουν πολύ και είναι δύσκολη η επιλογή της θέσης καθώς κανείς δεν τους θέλει να κατασκευασθούν κοντά του.
Η αποκεντρωμένη διαχείριση παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα:
Α). την μείωση της παραγωγής των αποβλήτων
Β). την διαλογή στην πηγή
Η λειτουργία σε τοπικό επίπεδο με πρωταρχικό στόχο την μέγιστη δυνατή ανάκτηση υλικών (μέσω επαναχρησιμοποίησης – διαλογής στην πηγή ανακύκλωσης και κομποστοποίησης), διαχέει τις ωφέλειες που προκύπτουν στους Δήμους και στους πολίτες.
Δημιουργεί εγκαταστάσεις διαχείρισης μικρής κλίμακας και απλού μηχανολογικού εξοπλισμού, εύκολα διαχειρίσιμες από τους δήμους, οικονομικές στην κατασκευή τους από τον δήμο, δεν απαιτούν μεταφορές τεράστιας ποσότητας απορριμμάτων, είναι προσβάσιμες στους πολίτες και δημιουργούν Θέσεις Εργασίας.
Τέλος μειώνει δραστικά τις ανάγκες σε χώρους υγειονομικής ταφής και διαφοροποιεί το προς ταφή υπόλειμμα που θα τείνει να έχει χαρακτήρα αδρανούς υλικού.
Με λίγα λόγια.
Η αποκεντρωμένη ολοκληρωμένη διαχείριση προσφέρει :
Α). περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (απλός εξοπλισμός – μείωση επικινδυνότητας)
Β). εξοικονόμηση ενέργειας (κατανάλωση – μεταφορά)
Γ). εξοικονόμηση πρώτων υλών
Δ). περιορισμένες επιπτώσεις στη χρήση γης και στην τοπική ανάπτυξη (εγκαταστάσεις μικρού μεγέθους, χαμηλής όχλησης καθαρά και αυξημένα υλικά που οδηγούν σε αδρανή απόβλητα).
Η διαχείριση των Α.Σ.Α. μπορεί να συντελέσει στην αναβάθμιση του ρόλου του Δημότη κα τη συμμετοχή του με στόχο την ανάπτυξη στα πλαίσια του Δήμου.
Τα οφέλη είναι ξεκάθαρα , Δημόσιος χαρακτήρας του συστήματος διαχείρισης, προστασία του περιβάλλοντος απέναντι στην ιδιωτική κερδοσκοπική εκμετάλλευση και προωθείται έτσι η ενεργοποίηση η κοινωνική συνεργασία και η συμμετοχή των πολιτών. Τίποτα δεν πρόκειται να γίνει χωρίς τους πολλούς δηλαδή τους πολίτες.
Και εδώ είναι το στοίχημα, η συνεργασία με τους πολίτες που ήταν και το σύνθημα της δική μου παράταξης, η ενημέρωση και η εκπαίδευση των πολιτών και κυρίως των μικρών πολιτών, γιατί εμείς οι μεγάλοι ή είμαστε ευαίσθητοι για το περιβάλλον ή όχι, λίγο θα μπορέσουμε να αλλάξουμε, ενώ τα παιδιά μπορούν !!!
Πρέπει να ξεκινήσουμε λοιπόν από τους Παιδικούς Σταθμούς και τα σχολεία, την διαπαιδαγώγηση.

Εγώ όταν είχα την ευθύνη των Παιδικών Σταθμών ( μετά δεν ξέρω τι έγινε στην ίδια Διοίκηση όταν αλλάζει ο Πρόεδρος αλλάζουν ……… δυστυχώς), είχα ξεκινήσει με ανακύκλωση μπαταριών σε όλους τους Παιδικούς Σταθμούς και αργότερα με μικρούς κάδους κομποστοποιήσης……………………
Πρέπει λοιπόν να ζητήσουμε τη συνεργασία της Εκπαιδευτικής Κοινότητας, των Συλλόγων και των Φορέων της Πόλης.
Χωρίς τους πολλούς, τίποτα δεν προχωρά γρήγορα………………..